Türk Hareketi Gençlik Teþkilatý 20 Ocak 2018 günü SSCB\'nin Bakü\'de giriþtiði kanlý baskýnda þehit olan soydaþlarýmýzý andý.

1980’lerin sonlarýna doðru artýk Rus Sovyet Ýmparatorluðu çöküþ sürecine girmiþti. SSCB Mihail Gorbaçov, imparatorluðu kurtarmanýn yolunu baðýmsýzlýk mücadelesi veren cumhuriyetlere gözdaðý vermekten geçtiðini düþünmekteydi. Fakat Azerbaycan Türkleri artýk mücadelesini ölümle, kanla olsa da gerçekleþtirme çabasý içerisindeydi. Sokaklar ve caddeler yüz binlerce göstericiyle doluydu. Azerbaycan’ýn bütünlüðü ve baðýmsýzlýðý uðrunda mücadelede özellikle Bakü Devlet Üniversitesi ve Azerbaycan Layiha Enstitüsü talebeleri öncüllükteydiler. Mücadelenin liderliðini ise merhum cumhurbaþkanýmýz ve milli mücadele önderimiz Ebülfeyz Elçibey önderliðindeki Azerbaycan Halk Cephesi yapmaktaydý. 

O dönemde Azerbaycan’da ilk olarak “Çenlibel” daha sonra “Baðýmsýzlar” “Yurt Birliði” “Kale” “Varlýk” ve benzeri çok sayýda örgütü bir arada toplayarak oluþturulan AHC, Azerbaycan’ýn baðýmsýzlýðýný ve bütünleþmesini hedeflemekteydi. 

31 Aralýk 1989’da AHC önderliðindeki halkýn, Güney Azerbaycan ile Kuzey Azerbaycan arasýndaki dikenli telleri kýrarak, SSCB-Ýran sýnýrlarýný fiili olarak ortadan kaldýrmasý da bunun bir göstergesiydi. Nitekim 1988 25 Ocak tarihinden Ermenistan’a baðlý yerleþim yerlerinden Azerbaycan Türklerinin göç dalgalarý baþlamýþtý. 

18 Mart’ta Daðlýk Karabað Eyalet Komitesi Plenumu, bölgenin Ermenistan’a baðlanmasý kararýný almýþtý. Ermenistan’dan Azerbaycan’ýn sýnýr köylerine sayýsýz saldýrýlar düzenlenerek her gün Türklerin öldürülmesine ve rehin alýnmasýna raðmen TASS Ajansý, tek taraflý olarak gerçekdýþý bir tutum sergilemiþtir.

Dünya liderliðine soyunan ABD, o tarihlerde el altýndan;  bir taraftan Rusya\'ya yol veriyor, Karabað topraklarýnýn Ermenilere “ait olmasý”ný Gorbaçov’a tavsiye ediyor, karþýlýðýnda Irak operasyonu için tasdik ve tasvip sözü alýyordu.

Bütün Batý bir anda her þeyleri ile Ermenilerin yanýnda yer aldýklarýný çekinmeden beyan etmeye baþlamýþtýlar. Bundan cesaret alan Ermeniler her geçen gün baskýn ve terör faaliyetlerini, artýrdýlar. Neticede 250 binden fazla Azerbaycan Türkünü Batý Azerbaycan’dan zorla çýkardýlar. 

Ayný günlerde Bakü’de gergin olaylar yaþanmaktaydý. 14 Ocak’ta Bakü’de, dýþ güçlerin ve KGB’nin tertiplediði provokasyonlar sonucu bazý gruplarýn þehrin belli bölgelerinde yapýlan düzensiz kitlesel yürüyüþleri neticesinde 60 kiþi hayatýný kaybetmiþti.

Bakü’de Ermeniler tarafýndan bir Azerbaycan Türkü, baþý balta ile ezilerek öldürülmüþtü. Bu olaylarý fýrsat bilen KGB provokatörleri kendi ajanlarýný kýþkýrtarak Bakü’de kargaþa çýkarmaya baþlamýþlardý. Silahsýz olan polis ve AHC’liler, önleyici müdahale imkânlarýndan mahrum býrakýlmýþlardý. 

Bu arada Kýzýl Ordu Birlikleri harekete geçerek Bakü þehrinin çevresinde konuþlanmýþ ve saldýrý için emir beklemekteydi. 16 Ocak’ta Azerbaycan’da gerginlik son haddine ulaþmýþ ve AHC aralýksýz toplantý, gösteri ve yürüyüþler düzenleyerek hükümeti uyarmaya ve halkýn sesini duyurmaya davet etmiþti. 

17 Ocak’ta Bakü’de bir milyonun üzerinde kiþinin toplandýðý bir miting düzenlenerek “gasp edilmek” istenen halklarýn istikrarýný, ülke düzenini bozanlarýn cezalandýrýlmalarýný, devletin otoritesini kullanarak asayiþi temin etmesini istemiþti. Nitekim 19 Ocak tarihine kadar meydaný boþaltmayan halkýn hür iradeye sahip olma kararlýlýðý 19 Ocakta doruk noktasýna ulaþmýþtýr. Artýk AHC de duruma hakim olmakta zorluk çekmekte ve dalga-dalga akýn ederek Azatlýk meydan’ýna gelen kitleyi kontrol altýnda tutmaya çalýþmaktaydý.

19 Ocak 1990, saat 19-27’de Azerbaycan Devlet televizyonu, SSCB KGB’si tarafýndan bombalandý ve Azerbaycan halký o gün Moskova yönetimi tarafýndan ilan edilmiþ olan olaðanüstü halden habersiz býrakýldý. 

Bakü çevresinde konuþlanmýþ; T-72,80 ve BMP-3 tanklarýnýn bulunduðu 35 bin kiþilik zýrhlý Kýzýlordu \"alfa\" ve \"DTK-a\" diye isimlendirilen, tahribat eðitimli birlikler, dönemin Eski Sovyetler Birliði Baþkaný Mihail Gorbaçov’un sivil halka ateþ açmasý talimatýyla 19 Ocak’ý 20 Ocak’a baðlayan gece saat 01.00’da Sovyet Ordusu ve Ermeni Taþnaklarý’nýn propaganda kampanyalarý doðrultusunda Azerbaycan’ýn baþkenti Bakü’de misli görülmeyen kanlý bir katliam gerçekleþtirildi..

Gece yarýsý en modern silahlarla silahlanmýþ Kýzýl Ordu karadan, havadan ve denizden Bakü’ye girerek korumasýz halkýn üzerine ateþ yaðdýrmaya baþlamýþtý. Hiç acýma duygusu olmadan aðýr silahlarla kadýn, çocuk, yaþlý demeden herkese vahþice saldýrdý. Önlerine geçen herkes kurþuna dizilmiþti. Resmi bilgilere göre 134 sivil vatandaþ ve 37 Azerbaycan askeri þehit olurken 770 sivil ve 80 asker yaralanmýþ 76 kiþi AHC fallarýndan oluþan 400 kiþi gözaltýna alýnarak Rusya’nýn çeþitli hapishanelerine götürülmüþ, 48 kiþi kaybolmuþtu. 

Bakü Azatlýk Meydaný’nda 19/20 Ocak gecesi tarihin kaydetmediði en büyük facialardan biri yaþandý. Ýki gün süren kadýn, çocuk ve yaþlýlarýn çoðunlukta olduðu bu katliamý, dünya ülkeleri film gibi dilini yutmuþ bir þekilde seyretti.

20 Ocak günü her kes yakýnlarýný ve dostlarýný aramak için sabahýn erken saatlerinde sokak ve meydanlara inmiþti. Bakü ve Sumgayýt’ta Ruslarýn açtýðý ateþ sonucu delik-deþik edilmiþ binalar, Azatlýk Meydaný (Geçmiþ Lenin) ve XI. Kýzýl Ordu meydanýnda öldürülmüþ, tank paletleri altýnda ezilmiþ insanlar, kana boyanmýþ caddeler akýl almaz ve korkunçtu. Azerbaycan’ýn özgürlüðü uðruna mücadele edenler hunharca katledilmiþ, Bakü savaþ meydanýna sokaklar ise kan gölüne dönüþmüþtü. Kan rengindeki karanfiller þehitlerin üzerini kýrmýzý bir örtü gibi örtmüþtü.

 “20 Ocak Katliamý” ya da “Yanvar Katliamý” olarak anýlan olaylar sonrasýnda Azerbaycan Halk Cephesi liderleri ve baðýmsýzlýk yanlýlarý tutuklandý.
Sözde insan haklarý havarileri, demokrasi savunucularý hür ve medeni dünyanýn gözleri önünde, Sovyet Kýzýl Ordusu birliklerinin Ermeni Taþnak militanlarýyla birlikte gerçekleþtirdikleri 20 Ocak Bakü katliamý unutulmayacak ve unutturulmayacaktýr.

Azerbaycan halkýnýn tarihine “Kanlý Yanvar (Ocak) Faciasý” olarak geçen 20 Ocak 1990 tarihli olaylarýn üzerinden 28 yýl geçti. Azerbaycan halkýnýn tarihine, sadece aðýt ve acý ile hatýrlanacak 20 Ocak, ayný zamanda Azerbaycan Türk halkýnýn þan ve þeref günüdür.

O gün caddeleri boyamýþ þehit kanlarý, bir anlamda uyanan Türk milli ülkü güneþinin aydýnlattýðý kýrmýzý þafaðýnýn simgesiydi. O gün Sovyet ordusunun korkunç saldýrýsýna karþý göðsünü siper eden Azerbaycan Türkü’nün kendi kimliðini ispat ederek, ülkesinin baðýmsýzlýðý izliði ve istiklali yolunda ilk þehitlik zirvesiydi.

Azerbaycan\'da baðýmsýzlýk yolunda aðýzlarýndan hep birlikte çýkan tek bir ses vardý: “Ya istiklal ya ölüm.” 20 Yanvar (Ocak) günü “Vatan sað olsun” diye canlarýný verenler, baðýmsýzlýk ve hürriyet bayraðýnýn yükselmesine kaide oldular.

Bugün, 27 yýl önce, Sovyetler Birliði’nin daðýlma süreci sýrasýnda Rus Kýzýl Ordusu’nun Azerbaycan’ýn baþkenti Bakü’de gerçekleþtirdiði “Kanlý Yanvar” diye adlandýrýlan katliamýn yýl dönümüdür. Dünyanýn gözleri önünde Azerbaycan Türklerine reva görülen 20 Ocak (Yanvar) 1990 tarihini unutmadýk, unutmayacaðýz da…