TÜRKÜN MANASI;
Türk adý çeþitli kaynak ve araþtýrmalarda çeþitli manalarda açýklanmýþtýr. Çin Kaynaklarý Tu-Kiu (Türk)’yu “miðfer” olarak, Ýslam kaynaklarý ise ses benzetmesine dayanarak “terk edilmiþ, olgunluk çaðý” ve benzeri manalar vererek yeni anlamlar üretmiþlerdir.
19. yüzyýlda A. Vambery’nin ilmi izaha yakýn olan fikrine göre ise Türk kelimesi “Türemekten” gelmektedir. Ziya Gökalp bunu “Türeli” yani “kanun ve nizam sahibi” olarak açýklamýþtýr.
Ancak, Türk kelimesinin cins isim olarak “GÜÇ-KUVVET” manasýnda olduðu, buradaki Türk kelimesinin Milletin adý olan “Türk” kelimesiyle ayný olduðu A. V. Le Coq tarafýndan ileri sürülmüþtür. Bu iddia Göktürk kitabelerinin çözücüsü olan V. Thomsen tarafýndan da kabul edilmiþ, ayný iddia G. Nemeth’in tetkikleri ile de ispat edilmiþtir.
Ayrýca Türk kelimesinin cins isim olarak “ALTAYLI” (Ceyhun Ötesi Turanlý) kavimlerini ifade etmek üzere 420 yýllarýna ait bir Pers metninde, daha sonralarý 515 yýlý hadiseleri dolayýsýyla “Türk-Hun” (Kudretli Hun) tabirlerinde geçtiði bilinmektedir.
Ýran kaynaklarýnda Türk kelimesi “Güzel Ýnsan” karþýlýðýnda kullanýlýrken, 11. yüzyýlda Kaþgarlý Mahmut “Türk adýnýn Türklere Tanrý tarafýndan verildiðini” belirterek, “Gençlik, Kuvvet, Kudret ve Olgunluk Çaðý” demek olduðunu bir kez daha belirtmiþtir.
Tarihçiler ise Türk kelimesinin “Güçlü-Kuvvetli” anlamýna geldiðini kabul etmektedirler.
Türk kelimesine çeþitli anlamlar verilmiþ olup bunlardan yaygýn olarak bilinenleri þu þekildedir. T’u-küe (Türk) = miðfer, Trk (Türk) = terk edilmiþ, Türk = olgunluk çaðý. A.Wambery’ ve J. Deny’e göre de Türk kelimesi \"türemek\"ten çýkmýþtýr. Ýlk Türk sosyologu Z. Gökalp ise Türk kelimesini \"töreli\" yani kanun ve düzen sahibi anlamýnda kullanmýþtýr.
Yusuf Has Hacip’in meþhur eseri \"Kutadgu Bilig\"de \"Türk\" sýfat ve isim olarak iki anlamda kullanýlmýþtýr.
Sýfat olarak = \"ay ilig baka kör seningde oza beg erdi atangilde erk türk tüze\" (Ey hükümdar, bak, memlekette senden önce idareyi elinde tutan bey senin baban idi). Burada Türk adý \"güç, kuvvet\" anlamýndadýr.
Ýsim olarak = \"Körü borsa emdi bu Türk begleri ajun beglerinde bular yigleri\" (Eðer dikkat edersen, görürsün ki, dünya beyleri arasýnda en iyileri türk beyleridir.) \"Bu türk beglerinde atý belgülüg tonga alp er erdi kutý belgülüg\" (Bu türk beyleri arasýnda adý meþur ikbali ayan-beyan olaný Tonga Alp-Er idi), ( ARAT, R. R., Kutadgu Bilig, Ankara, 1979, s. 43)
Türk Kavramýnýn Kullanýlýþ Þekilleri
Tujue=Türkler
Tu-küe (bilindiði gibi Çince de ‘r’ sesi yoktur) =Türküt=Türkit
Türküz=Türkü=Turkyt=Turkid=Twrky=Türk
Hung=Khun=Kün=Hun
Hiung-nu=Hyiung-nu=Hsiung-nu=Hunlar=Proto Türkler
Chuni=Hunlar
T’u-chüe=Gök-Türkler
Kök-Türük=Gök-Türk
Türük=Türk
Tu-ku=Türk
Tu-cüe=Türkler
Uz=Tork=Oðuz
Türkmen= Ýslam’ýn ilk yýllarýnda Müslüman olan Oðuzlara Pers ve Arap tarihçilerince verilen isim.
Turanlý= Türk (Turan, eski Perslerin Türkistan için kullandýðý kavram.)
Tork=Uz (XI. asrýn ortalarýnda Karadeniz’in kuzeyinde yaþayan Oðuzlara Rus yazarlarý ‘Tork’, Doðu Roma yazarlarý ise ‘Uz’ demiþlerdir.
TÜRK HAREKETÝ