Cengiz Han
Cengiz Han haberinin gerçek görüntüsü.
2023-10-08 15:12
Cengiz Han'ýn Türk olup olmadýðý hakkýnda kimsede þüphe olmasýn. O, Özbe öz Türktür.
Profesör Zeki Velidi Togan, 1941'de yayýnladýðý "Moðollar, Çengiz. ve Türklük" adlý küçük eserinde, (s. 18) ve 1946'da yayýnladýðý "Umumî Türk Tarihine Giriþ" adlý büyük ve deðerli eserinde (s. 66) Çengiz Han'ý 1221'de ziyaret eden Çao-hong adlý bir Çin elçisinin verdiði bilgiyi nakletmiþtir. Bu elçi, Cengiz'in eski Þato Türklerinden indiðini gayet açýk olarak belirtmiþtir.
Tarihte iki devlet kuran Þatolar, günümüzde Mançurya’da 1000 çadýr kalmýþlardýr.
Þatolar ise, bilindiði üzere eski Gök Türkler'den inen büyük bir uruktur. Cengiz'in tipi hakkýndaki tarihî bilgiler de (uzun boy, kumral saç, beyaz ten, yeþil göz) eski Gök Türk kaðanlarýnýnkine uymaktadýr. Cengiz'in aile adý olan "Börçegin", "Börü Tegin'in Moðolca söyleniþinden ibaret olduðu gibi "Çengiz" kelimesi de "Tengiz" yani "Deniz" kelimesinin Moðolca söyleniþinden baþka bir þey deðildir. Türkçe'de "t" ile baþlayan kelimelerin Moðolca'da "ç" ile baþladýðýný Altay dilleri uzmanlarý söylemektedir.
Yrd. Doç. Dr. Bekir Þiþman’ýn “Defter-i Çingiznâme” ve Türk Destanlarýndaki Kahraman Tipolojisi Açýsýndan“Cengiz Han” makalesinde þu görüþlere yer verilmiþtir:
"Cengiz Han, dünya tarihini etkilemiþ nadir hükümdarlardan biridir.Onun hayatýný ve mücadelelerini anlatan epik hikâyelere “Cengiznâme” adý verilmektedir. Cengiznâmeler üzerine en son çalýþmayý Maria Ývanics ve Mirkasym A. Usmanov yayýmlamýþtýr. Bu eser “Das Buch der Dschingis-Legende (Däftär-i Çingiz-nâmä) I” olarak adlandýrýlmýþtýr. Defter-i Çingiznâme,altý bölümden oluþmaktadýr. Birinci bölümde (Fasl-i dâstân-i näsl-i Çingiz), Cengiz Han’dan bahsedilir. Bu anlatýya göre Cengiz Han, Türk destanlarýndaki kahraman tipine uygunluk göstermektedir.
“Cengiznâme”, Cengiz Han’ýn soyu, doðuþ tarzý, fetihleri ve tesiri hakkýndaki genel halk rivayetlerinden derlenmiþ, fakat “tarihî” mahiyette bir destandýr. Cengiz’in þeceresi baba tarafýndan “Oðuz Han”a dayanýyor ki, tarihçi Reþidüddin Camiü’t-Tevârih’inde bunu kaydetmektedir. Anasý tarafýndan ise “Altun Han” neslindendir (Köprülü 1986: 234).
onun yükseliþinde etkisi olan, yakýn münasebet kurduðu ve akrabalýk tesis ettiði pek çok boyun, aþiretin Türk olduðunu ve Türkçe isimler taþýdýðýný da burada belirtmek durumundayýz. Örneðin; Uryat, Talciyut, Uysun, Salciyut, Barlas,Urugut, Ürenküt, Baykut ve Kanglýyat bu kabilelerden yalnýzca birkaçýdýr.