* Türk Hareketinden Suriyelilerle bir anektod,

    * Türk Tarihinde Eylül Ayı,

    * Suriyeli Göçmenler,

    * ABD'nin Osmanlı Ä°mparatorluÄŸunu verdiÄŸi haraç,

    * Türk Hareketinden haberler yer almaktadır.

 

TÜRK TARÄ°HÄ°NDE “EYLÜL”

AÄŸustos ayının Türk tarihinde zaferler ayı olduÄŸu çok söylendi. Fakat Eylül ayı da zaferler ve önemli günler bakımından AÄŸustos ayından hiç aÅŸağı kalmaz.

5 Eylül 1063 TuÄŸrul Bey’in ölümü;

Batı Türkeli’nin (Türkiye) ilk hükümdarı olan TuÄŸrul Bey 5 Eylül 1063 tarihinde 70 veya 72 yaşında baÅŸkent “Rey” de ölerek oraya gömüldü. TuÄŸrul Bey 23 Mayıs 1040 Dandanakan Savaşından sonra kurulan devletin baÅŸkanlığını 23 Mayıs 1040 ile 5 Eylül 1063 tarihleri arasında 23 yıl, 3 ay,12 gün yapmıştır.

Horasan’da Türkiye kurulduÄŸu sırada bu yeni ve dipdiri devletin gözlerini dikmiÅŸ olduÄŸu batıda biri Müslüman, biri Hıristiyan olmak üzere baÅŸlıca iki devlet vardı.

Büveyhliler ve Bizans. Musul yöresindeki Arap UkayloÄŸulları Devleti ile Diyarbakır, Erzen, Meyafarkin ve Hısnıkeyfâ’daki Mervanlar Devlet de Büveyhliler ’in idaresi altında idi.

TuÄŸrul Bey Horasan’ın idaresini aÄŸabeyi Kahraman ÇaÄŸrı Bey’e bırakarak ordusuyla Büveyhliler ülkesine girip 1043 yılında Rey ÅŸehrini aldı. BaÅŸkent yaptı.

Mervanlılar bu yeni devlete boyun eÄŸerek TuÄŸrul Bey’in egemenliÄŸini kabul ettiler. TuÄŸrul Bey, 1055 yılında BaÄŸdat’a girerek Acem Büveyhliler Devletine son verdi ve BaÄŸdat Halifesi tarafından Ä°slam Dünyasının sultanı olarak ilan olundu.

1060 yılında Bizans ÅŸehri olan Sivas’ı alarak yaÄŸmaladılar, çekilirken, Pankoras isimli bir Ermeni’nin komutasındaki Bizans ordusunu bozguna uÄŸrattılar. Aynı yıl TuÄŸrul Bey Ani kalesini v e yöresini ele geçirdi.

13 Eylül 1921 Sakarya Zaferi:

21 gün süren Sakarya Meydan Muharebesi 13 Eylül’de kazanılmıştır.

Ä°smet Ä°nönü’nün EskiÅŸehir savaÅŸlarında bozulup ordunun mühim bölümünü yitirerek Sakarya’nın doÄŸusuna çekilmesinden sonra ku mandayı bizzat eline alan Mustafa Kemal PaÅŸa’nın yüksek askerlik kabiliyeti ile yönetip, özellikle subayların kahramanlığı dolayısıyla “Subay Savaşı” adını alan ve o güne kadar dünya savaÅŸları içinde en uzun meydan muharebesi olan Sakarya Meydan Muharebesinde yeni bir taktikle Yunanlıları yüz geri ettirerek teÅŸebbüsün Türk ordusuna geçmesini saÄŸlayan savaÅŸ olarak tarihe geçmiÅŸtir.

18 Eylül 1048 Pasinler Savaşı

Selçuklular çağında Bizanslılarla yapılan yüzyıllık çarpışmalardaki ilk büyük meydan savaşıdır. Pasinler veya Hasankale savaşı olarak da anılır. Türk ordusuna ikisi de Selçuklu Hanedanı’ndan olan Ä°brahim Ä°nal Beg ile Kutalmış komuta etmiÅŸtir. Rum, ermeni, Gürcü ve Abazalardan kurulu Bizans ordusuna komuta eden Liparit tutsak edilip ordusu yok edilmiÅŸtir.

22 Eylül 1520 Yavuz’un ölümü;

En büyük Türk hakanlarından biri olan Yavuz Sultan Selim, kısa saltanatında, çok uzaklarda Kölemen ve Safevi ordusu gibi iki müthiÅŸ orduyu tam bozguna uÄŸratmak ve çölü 30 bin kiÅŸiyle geçerek Mısır’ı almak gibi bir gözü karalık gösteren eÅŸsiz bir kahraman askerdir.

Hakanlığı çok kısa sürmeseydi, bugünkü Türk dünyasının manzarası çok baÅŸka olacaktı. Bu müthiÅŸ ve dahi asker aynı zamanda ince bir ÅŸairdi.

25 Eylül 1336 NiÄŸbolu Savaşı;

 Ä°çlerinde en ünlü Avrupa ÅŸövalyelerinin de bulunduÄŸu Haçlı Ordusuna karşı kazanılmış büyük bir meydan savaşıdır. Türk ordusunun baÅŸkomutanı Osmanlı Hanedanı’nın parslarından Yıldırım Beyazıt Han’dı. Türkleri Avrupa’dan atmak için gelen Haçlı ordusu; Macar, Fransız, Romen, Alman, Ä°ngiliz, Ä°talyan, Ä°spanyol, Leh ve Çeklerden oluÅŸuyordu. Mevcutları 100 bÄ°n civarındaydı. Türk ordusu 70 bin kiÅŸiydi ve bunun10 bini vasal durumda olan Sırp askerleriydi.

NiÄŸbolu Savaşı imha savaÅŸlarının mükemmel örneklerinden birisidir. Fakat bir de kötü sonucu olmuÅŸtur. Yıldırım Bayazıt, pek çok ÅŸövalyenin katıldığı bu orduyu yok etmekle gurura kapılmış ve Aksak Temir’le olan hadise bu gururdan maya almıştır.

28 Eylül 1538 Preveze Deniz Zaferi;

En büyük Türk Amirali Barbaros Hayrettin PaÅŸa’nın komuta ettiÄŸi Türk Donanmasıyla Andrea Dora’nın komuta ettiÄŸi müttefik Haçlı Donanmasının yaptığı ünlü deniz savaşıdır. Türk Donanması gemi ve top bakımından düÅŸmana göre çok aÅŸağıda olduÄŸu halde Barbaros hem ustalığı, hem cesareti hem de savaÅŸ psikolojisini iyi bilmesi sayesinde kuvvetli düÅŸmanı yenmiÅŸ, ünlü Ä°talyan amiralini kaçmaya mecbur etmiÅŸtir. 480 yıl önce yapılan bu müthiÅŸ deniz savaşının hatırası hala unutulmamıştır.

BeÅŸiktaÅŸ’taki türbesinde yatan Barbaros’un ruhunun bir ÅŸeyler umarak beklediÄŸi muhakkaktır.

Ahmet KılıçoÄŸlu

THD

(Kaynakça; Türk Kültürü Dergisi, Ötüken 9 Eylül 1975)