Büyük Taarruz ve BaÅŸkomutanlık Meydan Savaşı

(26 AÄŸustos – 9 Eylül 1922)

    Büyük Taarruz, 26 AÄŸustos 1922 tarihinde BaÅŸkomutan Mustafa Kemal önderliÄŸinde saat 05.30 sularında Türk topçusunun ateÅŸi ile baÅŸladı. Dumlupınar’da Yunan ordusu ile büyük bir meydan savaşı yapıldı.

   Türk ordusu Sakarya’da zafer kazanmasına raÄŸmen henüz Yunan ordusunu savaÅŸa zorlayarak yok edecek durumda deÄŸildi.

    BaÅŸkomutan Mustafa Kemal’e göre ordunun taarruz gücüne ulaÅŸabilmesi için uzun bir hazırlık dönemine ihtiyaç vardı. Sakarya Zafer’ini izleyen günlerde büyük taarruz için hazırlıklara baÅŸlandı.

    Yurdun her tarafında uygulanan Tekâlifi milliye Emirleri ile ordunun ihtiyaçlarının giderilmesi çalışmalarına devam edildi.

    Öncelikle ordunun asker sayısı artırıldı. Büyük bir gizlilik içinde yapılan hazırlık aÅŸamasında Ä°stanbul’daki silah depolarından Anadolu’ya silah ve cephane kaçırıldı. Fransız ve Ä°talyanların çekilirken bıraktığı silah ve mühimmatlar ile Rusya’dan alınan silahlarla ordu güçlendirildi.

    Taarruz hazırlıklarının uzun sürmesi TBMM’de Mustafa Kemal’e karşı muhalefet edenlerin sayısının artmasına neden oldu. Bunun sonucunda 5 AÄŸustos 1921’den itibaren üç aylık sürelerle uzatılan BaÅŸkomutanlık yetkisi dördüncü kez uzatılmak istenince mecliste yeterli oyu alamadı. Bu durum, Mustafa Kemal tarafından Nutuk’ta ÅŸu duygularla anlatılmıştır:

    “Bu dakikada ordu komutansızdır. EÄŸer ben, orduya komuta etmeyi sürdürüyorsam yasaya aykırı olarak komuta ediyorum. Mecliste beliren oylara göre hemen komutadan el çekmek isterdim. BaÅŸkomutanlığımın sona erdiÄŸini hükûmete bildirirdim. Ama önlenemeyecek bir kötülüÄŸe yol açmamak zorunluluÄŸu karşısında kaldım. DüÅŸman karşısında bulunan ordumuz baÅŸsız bırakılamazdı. Bunun için bırakamadım, bırakamam ve bırakmayacağım.”

    6 Mayıs 1922’de Mustafa Kemal’in mecliste yaptığı konuÅŸma üzerine yapılan oylama sonucunda Mustafa Kemal’e verilen BaÅŸkomutanlık görevinin süresiz olarak uzatılması kabul edildi.

    BaÅŸlatılacak taarruzdan önce bir kez daha sorunun barışçı yollardan çözülmesi için DışiÅŸleri Bakanı Yusuf Kemal (TengirÅŸenk) Bey Avrupa’ya gönderildi. Ancak sonuç alınamadı.

    26 AÄŸustos sabahı Mustafa Kemal, Ä°smet ve Fevzi PaÅŸalar taarruz harekâtını sevk ve idare etmek için Kocatepe’de bulunuyorlardı.

    SavaÅŸ 05.30’da Türk topçusunun ateÅŸi ile baÅŸladı.

    27 AÄŸustostan itibaren Türk kuvvetleri üstünlüÄŸü ele geçirerek Yunan ordusuna büyük kayıplar verdirdi.

    30 AÄŸustos sabahı Dumlupınar’da sıkıştırılan Yunan ordusu ile büyük bir meydan savaşı yapıldı.

    Mustafa Kemal’in bizzat kendisinin yönettiÄŸi bu savaÅŸa “BaÅŸkomutanlık Meydan Savaşı” denmiÅŸtir. Aynı zamanda geçtiÄŸi yer dolayısıyla “Dumlupınar Meydan Savaşı” olarak da adlandırılır. Bu savaÅŸ sonunda bozguna uÄŸrayan Yunan kuvvetleri Ä°zmir, Yalova ve Bandırma yönüne doÄŸru kaçmaya baÅŸladı.

    Yunan ordusu BaÅŸkomutanı General Trikopis ve birçok subay esir alındı. Kaçan Yunan ordusunun yeni bir savunma hattı oluÅŸturmasını engellemek amacıyla Mustafa Kemal “Ordular ilk hedefiniz Akdeniz’dir. Ä°leri!” emrini verdi. Bu emirle baÅŸlayan takip 9 Eylülde Türk ordusunun Ä°zmir’e girmesiyle sonuçlandı.

KUTLU OLSUN